Nocne napady paniki (Nocturnal Panic Attacks)
Ataki paniki dotyczą nagłego początku intensywnego strachu odnoszącego się do pewnych, aktywowanych fizjologicznie doznań, które są błędnie interpretowane jako wskazujące na bliskie, nadchodzące, nawet katastroficzne zagrożenie dla zdrowia fizycznego lub psychicznego. Błędna interpretacja zagrożenia podwyższa niepokój i zniekształca postrzeganie symptomów fizjologicznych płynących z ciała i prowadzi do unikania sytuacji związanych z paniką oraz poszukiwania zachowań zabezpieczających, by zredukować prawdopodobieństwo przyszłych napadów paniki.
Nocne ataki paniki
Nocne napady paniki (Nocturnal Panic Attacks) występują z częstotliwością 25-70% u osób z zaburzeniami lęku panicznego (przynajmniej jedno raportowane doświadczenie). 18 – 33% osób z lękiem panicznym wskazuje na nawracające nocne napady paniki (Barlow, 2002; Craske & Rowe, 1997). Nocne napady paniki, chociaż fenomenologicznie podobne do dziennych ataków, charakteryzują się nagłym wybudzeniem ze snu w stanie lęku, szczególnie podczas przejścia z fazy 2 do fazy 3 snu (Barlow, 2002; Hauri, Friedman, & Ravaris, 1989). Nocne napady paniki różnią się od innych stanów snu doświadczaniem silnego strachu, bezdechu snu, drgawek sennych oraz paraliżu sennego (Craske, Lang, Aikins, & Mystkowski, 2005). Są badania, które wskazują na to, że osoby doświadczające nocnych napadów paniki, doświadczają jednocześnie bardziej uporczywych dziennych ataków paniki, niż ci bez nocnych ataków paniki. Również wielu pacjentów z nocnymi napadami paniki doświadcza lęku przed zaśnięciem (Barlow, 2002; Craske & Rowe, 1997).
Craske i Rowe (1997) uważają, że za nocne napady lęku panicznego odpowiadają dokładnie takie same czynniki, co w przypadku dziennego napadu paniki. Chociaż lęk o zmianę fizjologicznego stanu podczas snu lub relaksacji wzmaga czujność odnosząca się do percepcji w zmianach pochodzących z ciała i katastroficzna ocena fizjologicznych zmian natychmiast po przebudzeniu jest ważnym czynnikiem w patogenezie nocnych napadów paniki. Dystres związany ze snem i relaksacją może odzwierciedlać strach nad utratą czujności i kontroli odnośnie zmian w ciele podczas snu (Aikins & Craske, 2008). Na potwierdzenie tego poznawczo – behawioralnego wyjaśnienia, badania wykazały wzrost fizjologicznych zmian na kilka minut przed panicznym wybudzeniem (Hauri, Friedman, & Ravaris, 1989). Eksperymentalna manipulacja oczekiwaniami i interpretacją fizjologicznego pobudzenia powiązanych ze snem u osób z nocnymi napadami paniki może wpłynąć na poziom ich lęku oraz w ogóle wystąpienia napadu paniki z nagłym wybudzeniem (Craske i inni, 2002).
Literatura cytowana
Aikins, D. E., Craske, M. G. (2008). Sleep-based heart period variability in panic disorder with and without noctural panic attacks. Journal of Anxiety Disorders, 22, 453-463.
Barlow, D. H. (2002). Anxiety and its disorders: The nature and treatment of anxiety and panic (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Craske, M. G., Lang, A. J., Aikins, D., Mystkowski, J. L. (2005). Cognitive behavioral therapy for nocturnal panic. Behavior Therapy, 36, 43-54.
Craske, M. G., Lang, A. J., Rowe, M., DeCola, J. P., Simmons, J., Mann, C., et al. (2002). Presleep attributions about arousal during sleep: nocturnal panic. Journal of Abnormal Psychology, 111, 53-62.
Craske, M. G., Rowe, M. K. (1997). Nocturnal panic. Clinical Psychology: Science and Practice, 4,153-174.
Hauri, P. J., Friedman, M., Ravaris, C. L. (1989). Sleep in patients with spontaneous panic attacks. Sleep, 12, 323-337.
