Zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne (OCD)

Zaburzenia obsesyjno kompulsywne są diagnozowane u ludzi, którzy mają myśli, impulsy lub wyobrażenia („obrazy” w głowie), które wywołują u nich lęk (OBSESJE) i na skutek nich, stosują skomplikowane lub szczególne zachowania (KOMPULSJE), by zapobiec „wewnętrznym zranieniom”, lub odczuć ulgę, by poczuć się lepiej. By postawić diagnozę, osoby cierpiące na zaburzenia obsesyjno kompulsywne muszą wykonywać kompulsje (rytuały) co najmniej godzinę dziennie i muszą czuć duży stres w związku z tym, co myślą i robią.

Jeśli podejrzewasz, że mógłbyś mieć, albo już jesteś pewien, że masz OCD, to poniżej postaram Ci się przedstawić zagadnienia, które pozwolą Ci lepiej zrozumieć ten problem, to, co go nakręca i jak z niego wyjść. Zmiana nie jest prosta, ale możliwa. Przedstawię Ci propozycje zmian i strategie, które pozwoliły wielu osobom wyzdrowieć. Terapia poznawczo – behawioralna pozwala na pełne wyzdrowienie, by prowadzić szczęśliwe życie.

Czym są zaburzenia obsesyjno – kompulsyjne (OCD)?

Wiele osób z zaburzeniami obsesyjno – kompulsywnymi cierpi w ciszy i samotności, średnio 7 lat, zanim zgłoszą się na terapię. Często czytają książki na ten temat (możliwe, że Ty również jesteś w tej grupie) lub szukają informacji w internecie i starają się pomóc sobie, zanim udadzą  się do psychologa. Jeśli brzmi Ci to znajomo, to mam nadzieję, że program przedstawiony w poniższych wpisach przyniesie Ci ulgę i pamiętaj, nie jesteś sam. Wiele ludzi ma zaburzenia obsesyjno – kompulsywne (ok. 1%-2% populacji), możliwe jest całkowite ustąpienie objawów. Rodzaje obsesji i kompulsji są różne, poczynając od klasycznego „brudu” i „czyszczenia”, czy „sprawdzania”, po obsesje o charakterze agresywnym, autoagresywnym, religijnym, seksualnym czy innym. Nie jest możliwe, by przedstawić wszystkie rodzaje obsesji i kompulsji w jednym wpisie, ale postaram przedstawić Ci drogi Czytelniku ideę obsesji i kompulsji, strategie radzenia sobie z nimi oraz zalecenia do czytania wartościowych pozycji na temat OCD.

Obsesje

U większości z nas pojawiają się myśli, o których sądzimy, że są dziwne i nieprzyjemne. U niektórych osób myśli takie całkowicie „zawładają świadomością” wywołując silne napięcie i lęk. Na tym etapie rozważań mówimy dopiero o OBSESJACH. Obsesje to myśli, które „wchodzą” do naszej głowy i nie chcą z niej „wyjść”, nawet jeśli ich nie chcemy mieć, czy uważamy je za nieakceptowalne, lub odrażające. Nie dotyczy to tylko myśli, ale też „obrazów”, które ”wyświetlają” się w naszej głowie, a także impulsów (silny przymus, by coś zrobić, zazwyczaj coś okropnego, przerażającego). Jeśli mamy obsesje, możemy czuć się dręczeni, lub nawet przerażeni naszymi myślami, obrazami, czy impulsami. Często dotyczą one naszych najgorszych lęków i są kompletnie sprzeczne z naszymi wartościami i przekonaniami dotyczącymi tego, jacy powinniśmy być, jako osoby. W rezultacie, obsesje koncentrują się wokół trzech głównych tematów: agresji, seksu oraz religii.

Spójrzmy na przykłady pacjentów (zmienione zostały ich dane):

Leszek miał agresywne obsesje, pojawiały się u niego obrazy w wyobraźni, gdy rani fizycznie inne osoby, w tym starszych ludzi, dzieci i rówieśników. Nienawidził siebie, za to, że miał takie wyobrażenia i lęk doprowadzał go do desperacji. Szczególnie bał się, że może oszaleć i udusić swoją, będącą w podeszłym już wieku, matkę, która mieszkała z nim i jego rodziną.

Ignacy bardzo kochał swoją żonę, ale w jego głowie pojawiały się niechciane wyobrażenia, jak uprawia seks z innymi kobietami, również ze starymi ludźmi, dziećmi oraz teściową. Te myśli były dla niego totalnie dewastujące.

Agnieszka była cichą, wrażliwą kobietą, która wzrastała w rodzinie głęboko wierzącej. Przez ostatnie 10 lat nie mogła modlić się w kościele, ponieważ za każdym razem pojawiały się jej myśli: „nie wierzysz w Boga” oraz myśli o charakterze bluźnierczym. W efekcie przestała chodzić do kościoła, co wywoływało u niej silne poczucie winy.

Obsesje mogą przybierać również inne formy, także bardziej złożone. Najczęściej związane są doświadczeniem życiowym np. jedna z pacjentek, która musiała wielokrotnie wracać po wyjściu z domu do pracy i sprawdzać, czy zamknęła drzwi na klucz, w dzieciństwie była świadkiem rozpaczy swoich rodziców, którzy zostali okradzeni.

Niektórzy ludzie obawiają się, że staną się, jak inni np. będą głupi, bezdomni, albo obrzydliwi. Innych może pochłaniać to, czy wykonali daną rzecz poprawnie, albo etycznie np. „biczowanie się” w myślach za „kradzież” papieru toaletowego z publicznej toalety. Niektórzy potrzebują mieć pewność, że wszystko jest wykonane symetrycznie, w należytym porządku, dokładnie i precyzyjnie. Jeszcze inni mogą się zamartwiać, że staną się zanieczyszczeni, poprzez kontakt z czymś obrzydliwym, odrażającym, związanym z zarazkami. Niektórzy mogą czuć się zanieczyszczeni nawet bez fizycznego kontaktu np. z osobą, która „zdradziła” czy poniżyła ich. Nie ma dwóch osób dokładnie takich samych, ale są ogóle mechanizmy, które pozwalają nam rozumieć naturę wszystkich obsesji i to, jak sobie z nimi radzić. Będzie o tym mowa w kolejnych wpisach.